پیدا کردن مدل های کسب و کار الکترونیکی مناسب برای یک کسب و کار خاص، بخش مهمی از راه اندازی آن کسب و کار است. چندین مدل مختلف کسب و کار تجارت الکترونیک از جمله B2B، C2C، B2C، B2G، C2B، D2C و B2B2C وجود دارد.
کسب و کارها ممکن است این مدل ها را ترکیب کنند. به عنوان مثال، آمازون هم B2C (فروش مستقیم) و هم C2C (فروشندگان دیگر که از طریق بازار آمازون می فروشند) است.
انواع مدل های کسب و کار الکترونیکی
از آنجایی که کسبوکارهای زیادی در حال حاضر از فناوریهای دیجیتال استقبال و استفاده میکنند، درک انواع مختلف مدل های کسب و کار الکترونیکی و پیامدهای آنها برای اجرای عملیات تجاری بسیار مهم است.
مدلهای کسبوکار آنلاین با ویژگیهای منحصربهفردشان مشخص میشوند که شامل انعطافپذیری عملیاتی، صرفهجویی در هزینه، مقیاسپذیری و راحتی مشتری میشود. این ویژگیها شرکتها را قادر میسازند تا به سرعت در پاسخ به شرایط بازار یا ترجیحات مشتری، مقیاس خود را افزایش یا کاهش دهند.
در این مقاله از سئوتبریز همه این موضوعات را با جزئیات بیشتری بررسی میکنیم تا خوانندگان بتوانند تصمیمات آگاهانهای در مورد انواع مختلف تجارت الکترونیک بگیرند.
چیدمان یک وب سایت تجارت الکترونیک تحت تأثیر عملیات کسب و کار پشت آن است. به عنوان مثال، مشاغل تجارت الکترونیک میتوانند محصولات و خدمات فیزیکی و دیجیتالی را بفروشند. همچنین باید از خود بپرسید که چگونه رقابت میکنید؟ آیا محصولات شما در بازار پیشرو هستند یا مزیت بیشتری نسبت به سایر رقبا ارائه میدهید؟ همچنین مهم است که در نظر بگیرید که به چه کسی میفروشید، این سوال یعنی جایی که شما به دنیای مدلهای کسب و کار تجارت الکترونیک وارد میشوند:
تجارت الکترونیک چیست؟
تجارت الکترونیک فرآیند خرید و فروش کالا یا خدمات از طریق اینترنت است. این شامل طیف گستردهای از فعالیتها، از جمله راهاندازی یک فروشگاه تجارت الکترونیک، طراحی و توسعه یک وب سایت تجارت الکترونیک، بازاریابی محصولات و خدمات، پردازش سفارشها و پرداختها، مدیریت درخواستهای خدمات مشتری و موارد دیگر است.
کسب و کارهای تجارت الکترونیک در بین مصرف کنندگانی که به دنبال راحتی، تنوع و قیمتهای رقابتی هستند، به طور فزایندهای محبوب میشوند. مدلهای کسبوکار تجارت الکترونیک فرصتی را برای شرکتها فراهم میکند تا با دستیابی به مشتریان از سراسر جهان، دسترسی خود را گسترش دهند.
با درگیر شدن در فعالیتهای تجارت الکترونیک، کسبوکارها میتوانند سهم بازار و سودآوری خود را افزایش دهند و در عین حال هزینههای مرتبط با حضور فیزیکی در بازار را کاهش دهند. همانطور که در زیر به آن خواهیم پرداخت، مدل های کسب و کار الکترونیکی متنوع هستند. هر نوع تجارت الکترونیکی مزایای منحصر به فرد خود را به کاربران خود ارائه می دهد.
کسبوکارها هنگام انتخاب مدل های کسب و کار الکترونیکی باید عوامل مختلفی مانند ترجیحات مشتری، چشمانداز رقابتی، ساختار هزینه و تجربه کاربر را در هنگام تعیین اینکه کدام مدل به بهترین وجه با نیازهایشان مطابقت دارد، در نظر بگیرند.
چرا انواع متنوعی از مدل های کسب و کار الکترونیکی وجود دارند؟
به طور کلی، سه نوع رایج از مدلهای تجارت الکترونیک (تجارت به کسب و کار، مصرفکننده به مصرفکننده و تجارت به مصرفکننده) بخش عمدهای از کسبوکارهایی را تشکیل میدهند.
مدلهای کسب و کار دیگر عبارتند از B2G، C2B، D2C و B2B2C که هر کدام نیازهای خاص را برآورده میکنند. هر یک از این مدلها دارای مجموعه منحصر به فردی از مزایا و معایب است که باید در هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه کدام نوع به بهترین وجه با نیازهای یک فرد یا شرکت مطابقت دارد در نظر گرفته شود.
انتخاب اینکه کدام مدل تجارت الکترونیک به بهترین وجه با نیازهای یک فرد یا شرکت مطابقت دارد به عوامل مختلفی از جمله کارایی هزینه، دسترسی، سطح خدمات مشتری، گزینه های تحویل، روش های پرداخت و مقیاس پذیری در میان سایر موارد بستگی دارد.
در نظر گرفتن همه این موارد کمک میکند تا اطمینان حاصل شود که مدل انتخابی سودتان را به حداکثر میرساند و در عین حال تجربه لذت بخشی را برای مشتریان فراهم میکند تا وفاداری را هم در طول زمان افزایش بدهد.
اهمیت انتخاب مدل مناسب
داشتن درک روشنی از مدل های کسب و کار محبوب تجارت الکترونیک شروعی عالی برای انتخاب بهترین مدل برای کسب و کار شما است.
شما در بازار با کدام ویژگی متفاوت هستید؟
مهمترین عامل در این تصمیم، درک این موضوع است که چه چیزی کسب و کار شما را از رقبا متمایز میکند و چگونه میتوانید از این ویژگی منحصر به فرد برای موفقیت مدل تجارت الکترونیک خود استفاده کنید.
چالش ها کدامند؟
ضروری است هر گونه چالشی را که ممکن است هنگام راهاندازی فروشگاه آنلاین با آن مواجه شوید شناسایی کنید و تعیین کنید که آیا این موارد بر روی مدل تجارت الکترونیکی که انتخاب میکنید تأثیر میگذارد یا خیر.
کدام مدل برای شما مناسب است؟
توصیه میشود که کارآفرینان قبل از تصمیمگیری در مورد هر یک از مدل های کسب و کار الکترونیکی موجود، زمان بگذارند. این ارزیابی باید شامل ارزیابی مزایا و معایب هر مدل و همچنین مناسب بودن هریک برای انواع مختلف تجارت الکترونیک باشد.
در نظر گرفتن مقیاس پذیری هر مدل معین و پتانسیل رشد آن در طول زمان بسیار مهم است. درک ریسکهای بالقوه مرتبط با مدلهای مختلف میتواند به کارآفرینان کمک کند هنگام انتخاب وبسایت تجارت الکترونیک و مدل کسبوکار خود، تصمیمگیری آگاهانه بگیرند.
۷ مدل کسب و کار محبوب تجارت الکترونیک
از آنجایی که خرید آنلاین همچنان به محبوبیت خود ادامه میدهد، برای کسبوکارها مهم است که مدلهای مختلف کسبوکار تجارت الکترونیک موجود را درک کنند و چگونه میتوان از آنها برای سود سازمانهایشان استفاده کرد.
هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند که باید هنگام تصمیمگیری در مورد اینکه کدام یک به بهترین وجه با نیازهای سازمان شما مطابقت دارد در نظر گرفته شود:
B2B (Business-to-Business)
تجارت الکترونیکی بین کسب و کار (B2B) نوعی تجارت الکترونیکی است که در آن کسب و کارها با سایر مشاغل معامله میکنند. این مدل کسبوکار در سالهای اخیر به طور فزایندهای محبوب شده است، زیرا شرکتهای بیشتری از هزینه و مزایای صرفهجویی در زمان مرتبط با انجام معاملات آنلاین آگاه هستند. مدل تجارت به مصرف کننده (B2C) به فرآیند فروش محصولات و خدمات به طور مستقیم بین یک تجارت و مصرفکنندگانی که کاربران نهایی محصولات یا خدمات آن هستند، اشاره دارد. اکثر شرکتهایی که مستقیما به مصرفکنندگان میفروشند را میتوان شرکتهای B2C نامید.
این مدل شامل هر چیزی است که میتوان از طریق فروشگاه آنلاین خریداری کرد. به دلیل چرخه فروش کوتاه تراکنشهای B2C، وب سایتهای تجارت الکترونیکی که از این مدل پیروی میکنند، معمولا سرمایه گذاری کمتری در بازاریابی میکنند. این نیز به این دلیل است که محصولات B2B با ارزش پایین معمولا فرآیند تصمیم گیری کوتاهی دارند.
نحوه کار B2B
رایجترین مثال تجارت الکترونیک B2B زمانی است که یک تولید کننده محصولات خود را به عمدهفروشان، خردهفروشان یا تولیدکنندگان دیگر میفروشد. در این مدل، خریدار معمولا حجم زیادی از محصولات را با قیمتهای تخفیفی خریداری میکند تا از صرفه جویی در مقیاس بهرهمند شود.
این نوع معامله برای هر دو طرف سودمند است زیرا به خریداران اجازه میدهد تا به محصولات با کیفیت بالا با هزینههای کمتر دسترسی داشته باشند در حالی که فروشندگان میتوانند به سرعت و کارآمدی خواستههای مشتریان خود را برآورده کنند.
مدل های هیبریدی B2B
علاوه بر مدلهای سنتی B2B، مدلهای ترکیبی مانند مشتری به کسبوکار (C2B) نیز وجود دارد که شامل فروش مستقیم محصولات یا خدمات به شرکتها از سوی مصرفکنندگان میشود. این نوع استراتژی به ویژه در میان صاحبان مشاغل کوچک که فاقد منابع یا سرمایه برای خرید حجم زیادی از سهام از تامینکنندگان هستند، محبوب شده است. با برقراری ارتباط مستقیم با مصرف کنندگان، صاحبان مشاغل کوچک میتوانند در هزینههای موجودی صرفهجویی کنند و در عین حال محصولات و خدمات با کیفیت را به مشتریان خود ارائه دهند.
از طریق این مدل، شرکتها میتوانند از نرم افزار تجارت الکترونیک B2B برای دسترسی به بازارهای جدید، افزایش سطح رضایت مشتری، کاهش هزینههای عملیاتی و به حداکثر رساندن سود استفاده کنند. به این ترتیب، B2B به ابزاری ارزشمند برای مشاغل مدرن تبدیل شده است که به دنبال رقابت در بازار دیجیتال امروزی هستند.
B2C کسب و کار به مصرف کننده
حالا بیایید تفاوت بین تجارت الکترونیک B2B و B2C را بررسی کنیم. این مدل شامل فروش محصولات و خدمات به طور مستقیم به مصرفکنندگان، نه به سایر مشاغل است. B2C به دلیل راحتی که به مشتریان ارائه میدهد در سالهای اخیر به طور فزایندهای محبوب شده است.
برخی از مزایای استفاده از مدل B2C عبارتند از:
- افزایش دسترسی مشتری: فروشگاههای B2C 24 ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته در دسترس هستند و به مشتریان اجازه میدهند تا با خیال راحت خرید کنند.
- هزینه های کمتر: راهاندازی یک فروشگاه آنلاین معمولا ارزانتر از نگهداری یک فروشگاه فیزیکی است زیرا هیچ هزینه سربار یا هزینههای مدیریت موجودی مربوط به آن وجود ندارد.
- افزایش انتخاب محصول: کسب و کارهای تجارت الکترونیک طیف وسیعتری از محصولات را در مقایسه با فروشگاه های سنتی آجر و ملات به مشتریان ارائه میدهند.
- شخصی سازی: فروشگاه های آنلاین می توانند پیشنهادات خود را بر اساس ترجیحات مشتری و خریدهای گذشته سفارشی کنند و تجربه خرید شخصیتری را برای مشتریان فراهم کنند.
- دسترسی جهانی: با یک فروشگاه آنلاین، کسب و کارها می توانند به راحتی به مشتریان در سراسر جهان دسترسی پیدا کنند، بدون اینکه نیازی به ساخت مکانهای فیزیکی در هر کشوری داشته باشند.
برای اینکه کسبوکارها بتوانند با موفقیت از مدل B2C استفاده کنند، باید اطمینان حاصل کنند که وبسایتهایشان برای دستگاههای تلفن همراه بهینه شده است و شیوههای خوب خدمات مشتری را حفظ میکنند.
آنها همچنین باید در کمپینهای بازاریابی دیجیتال سرمایه گذاری کنند تا مشتریان جدید را جذب کنند و مشتریان فعلی را درگیر نگه دارند. با انجام این کار، شرکتها قادر خواهند بود سود بالقوه خود را به حداکثر برسانند و خود را به عنوان رهبران صنعت تجارت الکترونیک B2C معرفی کنند.
C2C مصرف کننده به مصرف کننده
در این مدل از میان مدل های کسب و کار الکترونیکی ، سایر مصرف کنندگان خریدار و فروشنده اولیه کالا هستند. در این مدل به جای اینکه فروشنده مستقیما به مشتریان بفروشد، مشتریان مستقیما به مشتریان دیگر میفروشند. این تنظیمات برای مشتریانی که به فروشگاههای خردهفروشی سنتی دسترسی ندارند یا کسانی که ترجیح میدهند از مصرفکنندگان دیگر خرید کنند، راحتی را فراهم میکند.
این نوع از مدل های کسب و کار الکترونیکی فرصت های منحصر به فردی را برای افرادی ارائه می دهد که در غیر این صورت به دلیل عدم دسترسی به یک فروشگاه فیزیکی یا وب سایت، در تلاش برای کسب درآمد از محصول یا خدمات خود هستند. همچنین نیاز به واسطههایی مانند عمدهفروشان و توزیعکنندگان را از بین میبرد و به همه افراد درگیر در معامله اجازه میدهد کنترل بیشتری بر نحوه قیمتگذاری محصولات و خدمات خود داشته باشند.
مدل کسبوکار تجارت الکترونیک C2C که گاهی اوقات مدل بازار C2C نامیده میشود، در سالهای اخیر به دلیل سهولت استفاده و ساختار کمهزینه آن محبوبیت فزایندهای پیدا کرده است. مشتریان میتوانند به سرعت آنچه را که نیاز دارند بیابند بدون اینکه نگران برخورد با سیستم های پرداخت آنلاین پیچیده باشند یا روزها یا هفته ها منتظر بمانند تا اقلام خود از طریق روش های حمل و نقل سنتی به دستشان برسد.
نمونه های C2C عبارتند از: Amazon Marketplace، Etsy، Facebook Marketplace و …
در مجموع، این نوع از مدل کسبوکار برای هر کسی که به دنبال روشی نوآورانه برای کسب درآمد از محصولات یا خدمات خود است و در عین حال راحتی و ارزش را برای مشتریان فراهم میکند، بسیار ارزشمند است.
B2G کسب و کار به دولت
مدلی که در آن کسب و کار به نهادهای دولتی چه در سطح محلی و چه در سطح ملی محصول یا خدمات میفروشد. مانند هر مخاطب دیگری، برخی از محصولات و خدمات بیشتر برای برخی از این نهادها نسبت به سایرین جذابیت دارند. تجارت بنگاه به دولت (B2G)، تعاملات بازرگانی میان بخش خصوصی و بخش دولتی است که در آن بنگاه در نقش یک تأمین کننده و سازمان دولتی، در جایگاه مشتری است. این مدل تجاری تأثیر عمدهای در تدارکات عمومی دارد. در نتیجه، وب سایت تجارت الکترونیک شما باید با در نظر گرفتن این موضوع طراحی شود.
B2G یا همان کسب و کار به دولت یک مدل کسب و کار تجارت الکترونیک است که در آن شرکتها با آژانسهای دولتی در مورد کالاها و خدمات تراکنش میکنند. این بخش رو به رشدی است که به دلیل نیاز آژانسها به استفاده از تجارت الکترونیک به عنوان وسیلهای کارآمد برای تهیه کالاها و خدمات هدایت می شود.
شرکتهایی که این کالاها و خدمات را ارائه می کنند میتوانند قراردادهای دولتی برای عرضه کالا یا خدمات با قیمتهای رقابتی دریافت کنند. این مدل مزایایی برای هر دو طرف دارد، زیرا یک سازمان دولتی را قادر میسازد تا کالاها یا خدمات لازم را سریعتر و مقرون به صرفهتر از فروشندگان آنلاین خریداری کند.
برای شرکتها، تجارت به دولت دسترسی به یک پایگاه مشتریان بالقوه بزرگ در قالب سازمانهای دولتی را فراهم میکند. از طریق این مدل، شرکتها میتوانند روابط خود را با آژانس ها از طریق مناقصه های موفق برای قراردادها ایجاد کنند.
قراردادهای دولتی ثبات را ارائه میدهند و اغلب توافق نامههای بلندمدتی هستند که به کسب و کارها اجازه میدهد رشد خود را بهتر برنامهریزی کنند. این تراکنشها همچنین میتوانند به دلیل ماهیت عمومی تجارت با دولتها، دید بیشتری برای شرکت ایجاد کنند.
C2B مصرف کننده به کسب و کار
مدل دیگر کسب و کار تجارت الکترونیک، C2B یا همان مصرفکننده به تجارت، یک مفهوم نسبتا جدید است که مصرفکنندگان را قادر میسازد کالاها و خدمات خود را به مشاغل ارائه دهند. این یک بازار آنلاین است که خریداران و فروشندگان را به هم متصل میکند و به کسب و کارها امکان میدهد کالاها و خدمات را از مصرف کنندگان فردی در مقیاس بزرگ خریداری کنند.
یکی از نمونههای این مدل زمانی است که کارآفرینان اختراعات را برای سرمایهگذاران بالقوه ارائه میکنند. در این حالت، مصرف کننده اختراع یا محصول خود را در ازای دریافت غرامت پولی به کسب و کار عرضه می کند.
یکی دیگر از شکلهای محبوب تجارت الکترونیک C2B، خدمات اشتراکی مانند پلتفرمهای استریم یا ارائهدهندگان محتوای دیجیتال است. در این نوع خدمات، مشتری مشترک میشود تا به طور منظم به محتوای انحصاری ارائه دهنده دسترسی پیدا کند. این نوع خدمات به مشتریان اجازه میدهد بدون نیاز به خرید مستقیم به محتوا دسترسی داشته باشند و به آنها آزادی و انعطاف بیشتری در نحوه مصرف رسانه ها می دهد.
D2C مستقیم به مصرف کننده
این مدل به شرکتها اجازه میدهد تا خرده فروشان سنتی شخص ثالث را دور بزنند و به آنها کنترل بیشتری بر توزیع محصول و روابط با مشتری می دهند. همچنین آنها را قادر میسازد تا محصولاتی را با قیمتهای پایینتر عرضه کنند زیرا به واسطهها وابسته نیستند.
نمونهای از این مدل کسب و کار موفق، Dollar Shave Club است، یک سرویس مدل اشتراک آنلاین که ریشتراشها و سایر محصولات آرایشی را مستقیما به مشتریان ارائه میدهد، بدون اینکه از طریق خردهفروشی آنلاین دیگری مراجعه کنید.
سود برای مشاغل
مدل D2C مزایای بیشماری را هم برای کسب و کار و هم برای مصرف کنندگان ارائه میدهد. برای کسبوکارها، هزینههای سربار مرتبط با فروشگاههای خردهفروشی را کاهش میدهد، در حالی که به آنها اجازه میدهد تا از طریق پیامرسانی و استراتژیهای شخصیسازی مناسب، روابط قویتری با مشتریان ایجاد کنند.
سود برای مصرف کنندگان
مصرفکنندگان از گزینههای بیشتر محصول با قیمتهای پایینتر و همچنین خدمات بهتر به مشتریان به دلیل تماس مستقیم با خود شرکت بهرهمند میشوند. علاوه بر این، D2C را میتوان برای اهداف بازاریابی با ایجاد وفاداری به نام تجاری و افزایش دید برند در پلتفرمهای رسانههای اجتماعی استفاده کرد.
مدل کسب و کار D2C گزینهای مناسب برای دستیابی به موفقیت در صنعت تجارت الکترونیک را در اختیار کسب و کارها قرار میدهد. با ارائه مستقیم محصولات با قیمتهای پایینتر به مصرفکنندگان و تأکید بر استراتژیهای شخصیسازی، شرکتها میتوانند مزیت رقابتی در بازارهای آنلاین امروزی به دست آورند و در عین حال ارزش بیشتری را برای مشتریان فراهم کنند.
B2B2C کسب و کار به کسب و کار به مصرف کننده
این مدل کسب و کار دارای دو شرکت یا سازمان است که با یکدیگر همکاری میکنند تا یکی از محصولات خود را به مشتریان نهایی بفروشند. برخلاف محصولات دارای برچسب سفید، B2B2C تضمین میکند که مصرف کنندگان از خرید محصول یا خدمات ارائه شده توسط شرکت اصلی آگاه هستند. یعنی به تامین کنندگان کالا نگاه میکند. شرکتهای تولیدکنندهای که بهصورت مستقیم با یک فروشگاه وارد همکاری میشوند ابتدا یک مدل B2B را شکل میدهند. حال اگر آن کالا صرفا از طریق یک فروشگاه به دست مشتری برسد، مدل کسب و کار آنها کاملتر شده و B2B2C را شکل میدهند.
گاهی اوقات فروش B2B مستقیما به فروش B2C منجر میشود، با این حال، این امر میتواند زمان زیادی طول بکشد تا به کاربر نهایی برسد. مدل B2B2C با استفاده از یک وب سایت تجارت الکترونیک و حذف نیاز به واسطه، این فرآیند را ساده میکند.
این مدل شامل مشاغلی است که محصولات را به سایر مشاغل می فروشند و آنها همان محصول را به مصرف کنندگان میفروشند. این یک سیستم توزیع دو سطحی ایجاد نموده که یک لایه راحتی اضافی برای مشتریان فراهم میکند.
در هسته خود، مدل کسب و کار B2B2C حول معاملات تجاری متمرکز است. کسب و کارها میتوانند به حجم بیشتری از کالاها با قیمت های پایین تر دسترسی داشته باشند، در حالی که تامین کنندگان به بازارهای بزرگتر دسترسی دارند. شرکتها میتوانند هم با خریداران و هم با فروشندگان روابط برقرار کنند و تضمین معاملات بهتر در آینده را آسانتر میکنند.
تامینکننده شخص ثالث نیز میتواند از این رابطه منتفع شود زیرا میتواند به کالاهای با کیفیت بالاتر با قیمتهای پایینتر دسترسی داشته باشد و از برخورد با مصرفکنندگان فردی اجتناب کند. تفاوت آن با B2B در این است که میتواند دهها مرحله از B2B قبل از رسیدن به مصرف کننده در هنگام استخراج، تولید و عمده فروشان وجود داشته باشد.
نتیجه گیری؛ طرح کسب و کار شما با مدل شما شروع می شود
در نتیجه، میتوان مشاهده کرد که انواع مختلفی از مدل های کسب و کار الکترونیکی برای کسبوکارها در دسترس است. هر مدل مزایا و معایب خاص خود را دارد که به کارآفرینان و صاحبان مشاغل اجازه میدهد بهترین گزینه را برای موقعیت منحصر به فرد خود انتخاب کنند.
با صرف زمان برای تحقیق در مورد مدل های کسب و کار الکترونیکی و درک تفاوتهای ظریف آنها، صاحبان مشاغل میتوانند تصمیمات آگاهانهای اتخاذ کنند که به آنها کمک میکند در تلاشهای تجارت الکترونیک خود به موفقیت بلندمدت دست یابند.
منابع:
https://www.clarity-ventures.com/ecommerce/ecommerce-business-models
https://virtocommerce.com/blog/types-of-ecommerce-business-models